Kategori: Halk Edebiyatı

İLLİ OYUNU (Geleneksel Çocuk Oyunu) Folklorun çeşitliliğinin en belirgin olarak görüldüğü alanlardan biri olan geleneksel çocuk oyunları bölgesel farklılıklar sayesinde zengin bir muhtevaya sahiptir. Oynanma şekillerinde benzerlikler olsa da oyunun adı, oyun sırasında dile getirilen tekerlemeler ve oyunda kullanılan aletlerin yapısıyla her il veya bölgenin kendine özgü oyunları bulunmaktadır. Bu tür farklılıklara karşın geleneksel çocuk […]

SIĞIR GÜTME VE EKİN KURTARMA (Köy Seyirlik Oyunu) Düğünlerde, bayramlarda ya da ekin ve hasat dönemleri gibi yılın belirli zamanlarında köylülerin genellikle “oyun yapma”, “oyun çıkarma” adıyla icra ettikleri köy seyirlik oyunları, edebiyatta “köy tiyatrosu”, “köy temsilleri” ve “köy orta oyunu”  olarak da adlandırılmaktadır. Folklorik araştırmalarda “köy dramatik oyunları” olarak da geçen köy seyirlik oyunlarının […]

 TOPRAK (1952) (Çekimi Aksaray’da Yapılan Sinema Filmi) Bir yerin veya topluluğun tarihine ve folkloruna dair bilgilere sadece sözel ve yazılı kültür ürünleri değil, sinemanın hayatımıza girmesiyle görsel ürünler de kaynaklık etmektedir. Çekildiği dönemin gündelik yaşamından görseller sunmasıyla eski filmler aynı zamanda bir folklor derleme çalışması niteliğindedir. Bu filmlerden birisi de 1952 yılında Aksaray’da çekilen “Toprak” […]

Abdulmecid Hoca Efsanesi Halk Edebiyatı, Efsaneler Abdulmecid Hoca, Aksaray’ın Gülağaç ilçesine bağlı Camiliören köyünde yaşamış, döneminin ünlü âlimlerinden Molla Cemaleddin Efendi’nin talebesidir. Efsaneye göre; bir gün Camiliören köyünde bir ailenin koyun sürüsü kaybolur. Kurtların sürüyü telef etmesinden korkan köylüler, Abdulmecid Hoca’dan yardım ister. Hoca, medrese kitaplarını karıştırdıktan sonra kitapları kapatarak dua etmeye başlar. Duasını ettikten […]

Albastı Halk Bilimi, Doğum Âdetleri Lohusalık, doğum sonrası dönem olarak bilinen ve kadın hayatındaki en hassas dönemlerden biri olarak kabul edilen bir zaman dilimidir. Hamilelik süreciyle başlayan kadın bedeninde ve ruhunda yaşanan değişimler, doğum sonrasında belli bir vakit geçtikten sonra normale döner. Bu dönem bazen kırk gün sürebilmekte bazen de daha uzun süre seyredebilmektedir. Söz […]

Satlıcan (Zatürre) Halk Bilimi, Hastalıklar ve Sağaltma Teknikleri Halk hekimliği insanoğlunun var olduğu zamandan bu yana var olagelen bir gelenektir. İlkel insanlar, hangi meyvenin zehirli, hangi sebzenin faydalı olduğunu araştırmış; aynı zamanda hangi balığın zehirli, hangi ağacın yapraklarında öldürücü maddelerin olduğunu; hepsini deneyimleyerek öğrenmiş ve hafızalarında bu kültürel bilgi kodlarını taşıyarak sonraki nesillere aktarmışlardır; çünkü […]

Baltaoğlan Masalı Halk Bilimi-Masallar Masallar hakkında hem dünyada hem de Türkiye’de pek çok araştırma yapılmıştır. Masallar anlatıcıları, dinleyicileri ve anlatı ortamları içinde varlıklarını günümüze kadar sürdürebilmiştir. Masallar; anlatıcı-icracı, dinleyici-anlatı ortamı-derleyici ve anlatının özellikleri bağlamında bütüncül ve çok yönlü bir şekilde incelenmektedir.  Masal anlatıcısı, masalı oluşturan ve aktaran kişilerdir. Baltaoğlan masalının anlatıcısı erkektir. Ancak masalı herkes […]

Âşık Bekir Coşkun (d.1947/ö.-) Halk Bilimi-Âşıklık Geleneği-Âşıklar 1 Nisan 1947 yılında dünyaya gelen Bekir Coşkun, Aylanmalı sülalesinden olduğunu bildirmektedir. Dedesi Kurt Nebi Coşkun, Kırım’ın Aylansu köyünden 1897 yılında geldiği için bu isimle anılmaktadır. Orta birinci sınıfın sonunda okulu bırakmak zorunda kalır ve birkaç yıl aldığı Kur’an-ı Kerim tahsiliyle eğitim hayatı sona erer. Coşkun, 1964 yılında […]

AyazmaGüzelyurt İlçesi Aziz Gregorius Kilisesinde Bulunan Kutsal Su Su, insanlığın gündelik yaşam pratiklerinin sayılı vazgeçilmez kaynaklarından birisidir. Suyun eksikliği ya da fazlalığı ekonomik, sosyo-kültürel birçok etkiye neden olmaktadır. Bu hayati önemi nedeniyle suya dair her toplulukta arkaik dönemlere uzanan inançlar ve ritüelistik uygulamalar bulunmaktadır. Çünkü su, hayatın devamlılığının ve büyümenin kaynağıdır. Ne tür bir kültürel […]