Azîz Mahmûd Hüdâyî (d. h. 948/m. 1541 – ö. h. 1038/ m.1628) Celvetiyye tarikatının kurucusu, mutasavvıf, şair Azîz Mahmûd Hüdâyî, 1541 yılında o dönemde Aksaray’a bağlı olan Şereflikoçhisar’da doğmuştur. Şiirlerinde kullandığı “Hüdâyî” lakabının kendisine Üftâde ismiyle bilinen Muhammed Muhyiddin (ö. 1580) tarafından verildiği bilgisi kaynaklarda geçmektedir. “Azîz” sıfatı kendi eserlerinde geçmemektedir. Bu sıfatı biyografi müelliflerinin […]
All posts by e-Ansiklopedi
Metâli‘ü’l Îmân Tercümesi
Metâli‘ü’l Îmân Tercümesi Edebî Eserler Yûsuf Hakîkî Baba’nın bilinen yedi eserinden biridir. İmânın Boyutları anlamına gelen Metâli‘ü’l Îmân’ın, h.659 (m.1260-1261) yılında vefat eden Ahi Evren (Şeyh Nasîrü’d-dîn Mahmud el-Hoyî)’in eseri olduğu tahmin edilmektedir. Yûsuf Hakîkî’nin kitabı, bu eserin tercümesidir. Metâli‘ü’l Îmân Tercümesi’nin nerede ve ne zaman yazıldığı kesin olarak belli değildir; ancak eserin yazarının Yûsuf […]
Hacı Ahmet Gürses
Hacı Ahmet Gürses (d.1915 / ö.1990) Din görevlisi, ses sanatçısı, müzisyen 1915 yılında o zamanlar Niğde Sancağının kazası olan Aksaray’da Celal Bey-zâde İbrahim Efendi ve Habibe Hanım’ın çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Babası İbrahim Efendi ileride oğluna da miras kalacak gür ve güzel seslerinden dolayı soyadı kanunu ile Gürses soyadını almıştır. İbrahim Efendi, gençlik yıllarından itibaren […]
Baltaoğlan Masalı
Baltaoğlan Masalı Halk Bilimi-Masallar Masallar hakkında hem dünyada hem de Türkiye’de pek çok araştırma yapılmıştır. Masallar anlatıcıları, dinleyicileri ve anlatı ortamları içinde varlıklarını günümüze kadar sürdürebilmiştir. Masallar; anlatıcı-icracı, dinleyici-anlatı ortamı-derleyici ve anlatının özellikleri bağlamında bütüncül ve çok yönlü bir şekilde incelenmektedir. Masal anlatıcısı, masalı oluşturan ve aktaran kişilerdir. Baltaoğlan masalının anlatıcısı erkektir. Ancak masalı herkes […]
Âşık Bekir Coşkun
Âşık Bekir Coşkun (d.1947/ö.-) Halk Bilimi-Âşıklık Geleneği-Âşıklar 1 Nisan 1947 yılında dünyaya gelen Bekir Coşkun, Aylanmalı sülalesinden olduğunu bildirmektedir. Dedesi Kurt Nebi Coşkun, Kırım’ın Aylansu köyünden 1897 yılında geldiği için bu isimle anılmaktadır. Orta birinci sınıfın sonunda okulu bırakmak zorunda kalır ve birkaç yıl aldığı Kur’an-ı Kerim tahsiliyle eğitim hayatı sona erer. Coşkun, 1964 yılında […]
Mahabbetnâme
Mahabbetnâme Edebî Eserler h. 893 / 1487-88 yılında vefat ettiği tahmin edilen Yûsuf Hakîkî Baba’nın yazdığı eserlerin içinde en tanınmışlarından birisi olan Mahabbetnâme, 3696 beyitten oluşan ve mesnevi nazım biçimiyle yazılmış bir eserdir. Şu an elimizde iki nüshası bulunan Mahabbetnâme’nin birinci nüshası müellifin vefatından bir yıl sonra h. 893 / 1487-88 yılında Muhammed İbni Paşa […]
Çorak Lavantası
Çorak Lavantası (Limonium lilacinum (Boiss) Wagenitz) Endemik Bitkiler Çoğunlukla kurak ve tuzlu topraklarda yaşamayı tercih eden Kardikenigiller (Plumbaginaceae) ailesinin en geniş cinsi olan Limonium Mill. (Kuduzotu)’a ait 1962 yılında Wagenitz tarafından yeni düzenleme ile bilim dünyasına tanıtılan bir türüdür. Kuduzotu (Limonium) Kardikenigiller (Plumbaginaceae) ailesinin Türkiye’deki altı cinsinden biridir. Ailenin birçok üyesinin tıbbi, ekolojik ve süs […]
Düz (Kilim, Cicim) Dokumalar
Düz (Kilim, Cicim) DokumalarEl Sanatları İnsanoğlu gerek göçebe hayatında gerekse yerleşik hayatta olsun ihtiyaçlarını karşılamak için tabiatta bulunan malzemeleri kullanarak dokumalar yapmıştır. Bu dokumalardan en önemlilerinden biri de düz dokumalardır. Düz dokumalar, yüzyıllardan beri çeşitlenerek günümüze kadar ulaşmıştır. Dokumalarda kullanılan malzemeler ise yörenin coğrafi yapısı ve geçim kaynağına göre çeşitlilik göstermiştir. Küçükbaş hayvancılığın yoğun olduğu […]
Aksaray (Taşpınar) Halıları
Aksaray (Taşpınar) HalılarıEl Sanatları Kültür, bir toplumun geçmişten gelip geleceğe aktarılan maddi manevi değerleridir. Tylor kültürü şöyle tanımlar: “Kültür (ya da uygarlık) toplumun bir üyesi olarak insanoğlunun kazandığı bilgi, sanat, ahlak, gelenekler ve benzeri diğer yetenek ve alışkanlıkları kapsayan karmaşık bir bütündür. Bu bütünün bir parçasını da geleneksel el sanatları oluşturmaktadır. Maddi kültür ürünü olan […]
Abdullah Sabri Karter
Abdullah Sabri Karter(d.1867/ö.1939)Mebus, şair, Aksaray’ın ilk valisi Abdullah Sabri Bey, Bursa’da 13 Temmuz 1867 tarihinde Abdal Mehmet Mahallesi’nde doğmuştur. Babası Rüştiye İdadi Mektepleri Arapça ve Farsça hocası Hacı Ali Efendi olup annesi Zeliha Hanım’dır. İstanbul Aziz Efendi Sıbyan Mektebi’nde başlayan okul hayatı, Mahmûdiye İbtidâî Mektebi ve Rüşdiyesi ile devam etmiştir. Mülkiye’nin idadi kısmında liseyi tamamladıktan […]
